गुडघा बदलण्याची शस्त्रक्रिया म्हणजे काय?
गुडघे बदलण्याची शस्त्रक्रिया ही गंभीर गुडघेदुखी आणि नुकसानीवर एक सामान्य उपचार आहे. ही शस्त्रक्रिया अनेक लोकांना कमी वेदनांनी चालायला आणि चांगले जीवन जगण्यास मदत करते. शस्त्रक्रियेदरम्यान, डॉक्टर खराब झालेले गुडघे सांधे धातू आणि प्लास्टिकच्या भागांनी बदलतात. कधीकधी, तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांना “गुडघे आर्थ्रोप्लास्टी” असे म्हणताना ऐकू शकता. बर्याच लोकांसाठी, जेव्हा इतर उपचार काम करत नाहीत तेव्हा ही शस्त्रक्रिया एक पर्याय बनते.
गुडघे बदलण्याची सामान्य कारणे
लोकांमध्ये अनेक कारणांमुळे गुडघे बदलण्याची गरज भासते. संधिवात हे सर्वात सामान्य कारण असले तरी, इतर कारणे देखील आहेत. उदाहरणार्थ, दुखापती किंवा हाडांचे आजार देखील गुडघ्याला गंभीर नुकसान पोहोचवू शकतात. वेदनांमुळे दैनंदिन जीवन कठीण झाल्यास अनेक स्त्रिया शस्त्रक्रिया करण्याचा निर्णय घेतात. काही मुख्य कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
जर तुम्ही वेदनांशिवाय चालू शकत नसाल, पायऱ्या चढू शकत नसाल किंवा विश्रांती घेऊ शकत नसाल, तर शस्त्रक्रिया तुम्हाला सामान्य कामांवर परत येण्यास मदत करू शकते.
शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते हे दर्शवणारी लक्षणे
जर तुम्हाला कधी गुडघे बदलण्याची शस्त्रक्रिया करण्याचा विचार करावा लागेल याबद्दल आश्चर्य वाटत असेल, तर काही लक्षणे मदत करू शकतात. उदाहरणार्थ, या लक्षणांचा अर्थ असा असू शकतो की सांधे बदलण्याची आवश्यकता आहे:
शिवाय, जर तुमच्या गुडघेदुखीमुळे तुम्हाला दैनंदिन जीवन जगण्यात अडथळा येत असेल, तर अस्थिरोगतज्ज्ञांशी तुमच्या पर्यायांवर चर्चा करणे योग्य आहे.
निदान प्रक्रिया
प्रथम, तुमचे डॉक्टर तुमच्या गुडघ्याची तपासणी करतील आणि तुमच्या वैद्यकीय इतिहासाबद्दल विचारतील. पुढे, डॉक्टर एक्स-रे घेऊ शकतात किंवा एमआरआय सारख्या इतर चाचण्या करण्यास सांगू शकतात. या प्रतिमा त्यांना तुमच्या गुडघ्याला किती नुकसान झाले आहे हे पाहण्यास मदत करतात. कधीकधी, डॉक्टर तुम्ही किती चांगले चालता किंवा तुमचे सांधे किती चांगले वाकवता हे देखील तपासतील. तपासणीनंतर, तुम्ही आणि तुमचे अस्थिरोग विशेषज्ञ गुडघे बदलणे तुमच्यासाठी योग्य आहे की नाही हे ठरवू शकता.
गुडघे बदलण्याची शस्त्रक्रिया कशी होते
गुडघे बदलण्याच्या शस्त्रक्रियेदरम्यान, तुमची सर्जन खराब झालेले हाडे आणि कूर्चा काढतात. पुढे, त्या गुडघ्याचे सांधे तयार करण्यासाठी नवीन धातू आणि प्लास्टिकचे भाग बसवतात. बहुतेक शस्त्रक्रिया एक ते दोन तास चालतात, परंतु तुम्हाला काही दिवस रुग्णालयात राहावे लागू शकते. डॉक्टर प्रगत पद्धती वापरत असल्याने, अनेक रुग्ण पूर्वीपेक्षा लवकर बरे होतात. काही रुग्णालये निरोगी रुग्णांना त्याच दिवशी डिस्चार्ज देखील देतात.
पुनर्प्राप्तीची समयरेखा आणि टिप्स
गुडघे बदलल्यानंतर बरे व्हायला साधारणपणे काही आठवडे लागतात. तथापि, बहुतेक लोकांना कमी वेदना जाणवतात आणि हळूहळू हालचाल सुधारते. सामान्यतः बरे होण्याची वेळ खालीलप्रमाणे असते:
तुमच्या गुडघ्याच्या शस्त्रक्रियेनंतर बरे होण्यासाठी, हे सर्वोत्तम उपाय करून पहा:
प्रत्येक व्यक्ती वेगवेगळ्या गतीने सुधारणा करते, त्यामुळे तुमची प्रगती बदलू शकते. तुम्हाला काळजी वाटल्यास नेहमी तुमच्या सर्जनला सल्ला विचारा.
धोके आणि संभाव्य गुंतागुंत
कोणत्याही शस्त्रक्रियेप्रमाणे, गुडघे बदलण्याची शस्त्रक्रिया काही धोक्यांसोबत येते. तथापि, बहुतेक स्त्रिया लवकर बऱ्या होतात. काही संभाव्य गुंतागुंतांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
जर तुम्हाला उष्णता, लालसरपणा किंवा सूज जाणवली, तर त्वरित तुमच्या डॉक्टरांना बोलवा. लवकर उपचार केल्यास समस्या वाढण्यापासून रोखता येतात.
प्रतिबंध आणि जीवनशैली मार्गदर्शन
शस्त्रक्रियेनंतर, तुमच्या नवीन गुडघ्याचे संरक्षण करण्यासाठी काही उपाय आहेत. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, तुमचे वजन निरोगी मर्यादेत ठेवा. यामुळे सांध्यांवरील ताण कमी होतो. तसेच, चालणे किंवा पोहणे यांसारखे सुरक्षित, कमी-प्रभावी खेळ खेळण्याचा प्रयत्न करा. उडी मारणे किंवा गुडघा फिरवणे टाळा. दीर्घकाळ टिकणाऱ्या परिणामांसाठी, व्यायाम आणि हालचालींसाठी ऑर्थोपेडिक सर्जनच्या सल्ल्याचे पालन करा. मजबूत स्नायू आणि निरोगी जीवनशैलीमुळे तुमचे गुडघे येत्या अनेक वर्षांसाठी अधिक चांगले काम करतील.
ऑर्थोपेडिक सर्जनचा सल्ला कधी घ्यावा
जर तुम्हाला गुडघेदुखी, ताठरता किंवा हालचाल करण्यात अडचण येत असेल, तर मदत घेण्यासाठी अजिबात थांबू नका. वेदनाशामक औषधे आणि उपचारानंतरही तुमच्या गुडघ्यात सुधारणा न झाल्यास, प्रशिक्षित अस्थिरोग शल्यचिकित्सकाशी संपर्क साधा. लवकर सल्ला घेतल्यास योग्य वेळी योग्य उपचार निवडण्यास मदत होते.
थोडक्यात, गुडघे बदलण्याची शस्त्रक्रिया तुमच्या जीवनाची गुणवत्ता बदलू शकते. पण, प्रत्येक व्यक्तीच्या गरजा वेगवेगळ्या असतात. तुमच्या परिस्थितीनुसार उत्तरे मिळवण्यासाठी, अस्थिरोग तज्ञांचा सल्ला घ्या. त्या तुम्हाला बरे होण्यात मार्गदर्शन करू शकतात आणि यशस्वी होण्याची सर्वोत्तम संधी देऊ शकतात.
